حاملگی پوچ (blighted ovum) وقتی اتفاق می افتد که تخم باردار شده خودش را به دیواره رحم می چسباند اما جنین (embryo) رشد نمی کند. سلول ها درون ساک حاملگی (pregnancy sac) گسترش پیدا می کنند اما خود جنین رشد نمی کند.

یک حاملگی پوچ معمولا قبل از زمانی که زن متوجه حاملگی خود بشود اتفاق می افتد. سطح بالای ناهنجاری های کروموزومی معمولا باعث می شود بدن زن در همان اوایل سقط طبیعی کند.

● چگونه می توان حاملگی پوچ را تشخیص داد؟

حاملگی پوچ در اوایل حاملگی اتفاق می افتد قبل از اینکه زن متوجه شود حامله است. علائم حاملگی مانند تأخیر در قاعدگی و حتی تست بارداری مثبت را نیز ممکن است داشته باشد. چون سطح HCG افزایش پیدا می کند. احتمال دارد درد یا لکه بینی و خونریزی هم داشته باشد.

جفت به رشد ادامه می دهد و برای مدت کوتاهی بدون جنین خودش را نگه می دارد. هورمونهای بارداری به بالا رفتن ادامه می دهند که باعث می شود زن همچنان فکر کند که باردار است.

ممکن است هیچ نشانه ای (مثل درد یا خونریزی) دیده نشود که نشان بدهد بارداری بطور نرمال پیش نمی رود. علائم بارداری مانند خستگی و حساسیت سینه ها هم ممکن است وجود داشته باشند.

اما وقتی رشد جفت متوقف می شود و سطح هورمونی پایین می آید علائم حاملگی هم فروکش می کنند. در این زمان ممکن است گرفتگی عضله جزئی غیر عادی یا لکه بینی و خونریزی کم ایجاد دیده شود. حاملگی پوچ معمولا تا وقتی که سونو گرافی رحم یا ساک خالی را نشان بدهد تشخیص داده نمی شود.

● علت حاملگی پوچ چیست؟

اگرچه علت کاملاً پیدا نشده است، بارداری پوچ کلا یک رخداد طبیعی درنظر گرفته می شود. حاملگی پوچ علت ۵۰ درصد سقط جنین سه ماهه اول است و معمولا نتیجه مشکلات کروموزومی است. وقتی تخمک توسط اسپرم بارور می شود سلول ها شروع به تقسیم می کنند، بخشی به جنین و بخشی به جفت.

گاهی بخشی که جفت می شود موفق است و ساک حاملگی درون رحم به رشد ادامه می دهد و جفت (placenta) شروع به شکل گیری می کند. اما قسمتی که باید تبدیل به جنین شود ناتوان است ( احتمالا به دلیل تعداد خیلی زیاد یا خیلی کم کروموزموم ).

بدن زن ناهنجاری کروموزومی را در جنین تشخیص می دهد و چون جنین به یک بچه سالم طبیعی رشد نخواهد کرد بطور طبیعی سعی به ادامه بارداری نمی کند. این می تواند به علت تقسیم سلولی نابهنجار یا تخمک یا اسپرم غیر طبیعی باشد. بدن تشخیص نمی دهد که جنین درون ساک وجود ندارد زیرا هورمون های بارداری همچنان تولید می شوند تا از سقط جلوگیری کنند.

حاملگی پوچ معمولا اتفاقی است و برای هر کسی می تواند پیش بیاید. اکثر زنانی که حاملگی پوچ داشته اند تا داشتن بارداری موفق ادامه می دهند.

● آیا باید D&C داشت یا منتظر سقط طبیعی بود؟

درطی سونوگرافی ساک حاملگی اندازه گیری می شود و نشانه یک جنین یا زرده ساک جستجو می شود. اگر قطر ساک بیشتر از mm۲۰ باشد و جنینی وجود نداشته باشد حاملگی پوچ تشخیص داده می شود. کل ساک با استفاده از سونوگرافی واژینال باید بررسی شود. اگر قطر ساک کمتر از mm۲۰ باشد ممکن است بارداری زیاد پیش نرفته باشد . اسکن ۷ ۱۴ روز دیگر مجددا تکرار شود.

حاملگی پوچ سرانجام به سقط خوبخودی (miscarriage) منجر می شود. وقتی هورمون حاملگی کاهش پیدا می کند بهتر است صبر کنید تا بطور طبیعی سقط شوید خصوصا اگر خونریزی یا لکه بینی قهوه ای داشته اید اما چند هفته ای طول می کشد.

بعضی زنان درمان داروئی را انتخاب می کنند. در بعضی موارد شیوه ای کورتاژ (D&C[۱]) برای برداشتن بافت جفت استفاده می شود. اکثر پزشکان D&C را برای بارداری های اولیه توصیه نمی کنند. بدن زن توانائی رد کردن بافت را به تنهائی دارد و نیازی به شیوه های جراحی عمدی با ریسک عوارض نیست. مگر اینکه بخواهید آزمایش پاتولوژی بافت برای تعیین علت سقط انجام شود.

● چگونه می توان از حاملگی پوچ جلوگیری کرد؟

متاسفانه در اکثر موارد حاملگی پوچ قابل پیشگیری نیست. اگر بارداری اول باشد برخی زوج ها به دنبال تست ژنتیکی می روند. حاملگی پوچ معمولا یکبار اتفاق می افتد و بندرت یک زن آنرا بیشتر تجربه می کند.

وقتی سقط اتفاق افتاد قاعدگی شما دوباره شروع می شود و می توانید برای فرزند بعدی اقدام کنید. بهتر است چند ماهی صبر کنید تا به بدنتان فرصت بدهید به حالت عادی برگردد و از نظر احساسی آمادگی پیدا کنید. پزشکان توصیه می کنند زوج ها باید حداقل ۱ ۲ دوره سیکل قاعدگی منظم قبل از بارداری مجدد صبر کنند.

بعد از سقط نگرانی از اتفاق افتادن مجدد طبیعی است. اکثر زنان بار بعد بارداری موفقی خواهند داشت . یک اسکن اولیه برای اطمینان بیشتر توصیه می شود. زمانیکه ضربان قلب شنیده شود بارداری موفق بوده است. اما بهتر است بعد از ۶ یا حتی ۷ یا ۸ هفته بارداری اسکن انجام شود تا از نتایج نامطمئن اسکن زودهنگام اجتناب شود.




منبع:رادیو سلامت